kinderneurologie
Wat is een kromme vinger?
Een kromme vinger is een vinger die niet recht staat en helemaal gestrekt kan worden.
Hoe wordt een kromme vinger ook wel genoemd?
In plaats van kromme vinger wordt ook wel gesproken van scheve vinger.
Clinodactylie
Clinodactylie is het medische woord waarbij de vinger afbuigt in de richting van de duim of in de richting van de pink. De afbuiging is dan in het zogenaamde horizontale vlak en niet in de richting van de handpalm.
Camptodactylie
Camptodactylie is het medische woord voor een vinger die gebogen staat in het verticale vlak, dus in de richting van de handpalm. Camptos betekent krom en dactylos betekent vinger.
Congenitaal of juveniel
Er wordt gesproken van een congenitale vorm wanneer de kromme vinger al vanaf de geboorte aanwezig is. Wanneer de kromme vinger pas op latere leeftijd ontstaat wordt gesproken van een juveniele vorm.
Ziekte van Dupuytren
Volwassenen kunnen op volwassen leeftijd voor het eerst te maken hebben met een vinger die steeds krommer gaat staan. Dit wordt ook wel de ziekte van Duputryn genoemd en wordt in deze informatiefolder niet behandeld.
Hoe vaak komt een kromme vinger voor bij kinderen?
Het is niet goed bekend hoe vaak een kromme vinger bij kinderen voorkomt. Een kromme vinger is zeker niet zeldzaam. Camptodactylie komt bij één op de 100 kinderen voor.
Bij wie komt een kromme vinger voor?
Vaak is de kromme vinger al bij de geboorte aanwezig. Meestal wordt de kromheid van de vinger duidelijker zichtbaar naarmate kinderen groter worden en de vingers ook groter worden. Soms ontstaat de kromme vinger pas tijdens de tienerleeftijd.
Zowel jongens als meisjes kunnen een kromme vinger hebben.
Wat is de oorzaak van het ontstaan van een kromme vinger?
Niet bekend
De precieze oorzaak van het ontstaan van een kromme vinger is niet bekend. Waarschijnlijk gaat het om een samenspel van verschillende factoren bij elkaar die er voor zorgen dat de vingers tijdens de aanleg van de hand krom wordt aangelegd. Waarschijnlijk worden bepaalde pezen en bandjes niet op de juiste manier aangelegd waardoor de vinger kromt wordt aangelegd.
Fout in het DNA
Er zijn een aantal fouten in het DNA bekend die de oorzaak kunnen zijn van het ontstaan van een of meerdere kromme vingers. Vaak komen in de familie dan meerdere mensen voor die een kromme vinger hebben. Zo kan een fout in het PRG4-gen op chromosoom 1 (Jacobs syndroom), een fout in het FGFR3-gen op chromosoom 4 (CATSHL-syndroom), een fout in het EZH2-gen op chromosoom 7 (Weaver syndroom) of een fout in het MYH8-gen op chromosoom 17 (Hecht syndroom) zorgen voor het ontstaan van camptodactylie. Deze kinderen hebben naast camptodactylie allemaal ook nog andere symptomen.
Clinodactylie komt vaker voor bij kinderen met een onderliggend syndroom. Het kan bij zeer veel verschillende syndromen voorkomen.
Afwijkingen van het bot
Bij een deel van de kinderen met clinodactylie zijn de botten van de vingers anders van vorm waardoor de vinger krom komt te staan.
Ongeval
Een kromme vinger kan natuurlijk ook het gevolg zijn van een slag of stoot tegen de vinger. Deze vorm van kromheid van de vingers wordt hier in deze informatiefolder niet bedoeld.
Welke klachten heeft een kind als gevolg van het hebben van een kromme vinger?
Variatie
Er zit een grote variatie in de hoeveelheid klachten die verschillende kinderen met een kromme vinger hebben.
Een of twee handen
Sommige kinderen hebben aan een hand een kromme vinger, het merendeel van de kinderen aan beide handen. De vinger die het vaakst krom staat is de pink, gevolgd door de ringvinger. Er zijn ook kinderen waarbij alle vingers en de duim krom staan.
Kromheid
De vinger kan gekromd staan in de richting van de handpalm (camptodactylie) of in de richting van de duim of pink (clinodactylie). Bij kinderen met camptodacylie kan het gewricht tussen de handwortelbeentjes en de vingerkootjes juist in een overstrekte stand staan om zo te compenseren voor de buigstand van de vingers.
Huid
Soms ziet de huid ter plaatse van de kromme vinger er anders uit en staat deze strak. Onder de huid kunnen soms bindweefselstrengetjes voelbaar zijn.
Geen klachten
Een groot deel van de kinderen met een kromme vinger heeft hier in het geheel geen klachten van. Vaak is niet eens opgevallen dat de vinger krom staat. De kromme vinger veroorzaakt geen pijnklachten.
Moeite met werken met de handen
De kromme vinger kan er voor zorgen dat kinderen moeilijker met hun handen kunnen werken. De kromme vinger kan gemakkelijk ergens achter blijven haken. Vaak vinden kinderen wel trucjes om dit probleem te omzeilen. Kinderen waarbij een van de andere vingers dan de pink krom staat, hebben vaker problemen met werken met de handen dan kinderen waarbij de pink krom staat.
Bijkomende problemen
Een deel van de kinderen met een kromme vinger heeft naast de kromme vinger nog andere bijkomende problemen zoals bijvoorbeeld een ontwikkelingsachterstand, problemen met horen, grote lengte, schilfering van de huid of moeite met openen van de mond.
Hoe wordt de diagnose kromme vinger gesteld?
Verhaal en onderzoek
Op grond van het verhaal van een kind wat vanaf jonge leeftijd een kromme vinger heeft en de bevindingen bij onderzoek kan de diagnose kromme vinger (clinodactylie of camptodactylie) worden gesteld. Meestal is het niet nodig om aanvullend onderzoek te doen.
Foto van de vinger
Door middel van een foto van de vinger kan beoordeeld worden of er aanwijzingen zijn voor afwijkingen in het gewricht die maken dat de vinger krom staat.
DNA onderzoek
Wanneer kinderen naast camptodactylie of clinodactylie nog andere afwijkingen hebben, kan er sprake zijn van een onderliggende aandoening of syndroom veroorzaakt door een fout in het DNA. Door middel van bloedonderzoek kan geprobeerd worden deze fout in het DNA op te sporen.
Hoe wordt een kromme vinger behandeld?
Geen behandeling
Wanneer kinderen geen klachten hebben als gevolg van het hebben van een kromme vinger, is behandeling niet nodig.
Trucjes
Kinderen kunnen trucjes leren om minder last te hebben van de kromme vinger. Een handtherapeut (vaak een fysiotherapeut of ergotherapeut) kunnen kinderen helpen welke trucjes allemaal mogelijk zijn.
Spalk
Door middel van een spalk om de vinger kan geprobeerd worden om de vinger weer recht te krijgen. De spalk moet gedurende de hele nacht gedragen worden en soms ook overdag. Vaak moet de spalk meerdere maanden achter elkaar gedragen worden. Er bestaan verschillende soorten spalkjes. Bij jonge kinderen die nog volop in de groei zijn, heeft een spalk het meeste effect. Nadeel is dat jonge kinderen niet altijd begrijpen waarom zij de spalk nodig hebben en deze niet altijd willen dragen. De kans op effect van spalkbehandeling bij kinderen na de leeftijd van tien jaar is heel klein.
Oefeningen
Naast het dragen van de spalk moeten kinderen oefeningen doen om bewust te vinger te leren strekken. Het doen van deze oefeningen wordt vaak begeleid door een handtherapeut.
Operatie
Het is ook mogelijk om de vinger recht te zetten door middel van een operatie. Deze operatie wordt uitgevoerd door een handchirurg (meestal een plastisch chirurg of een orthopeed). Dit is echter wel een lastige operatie met lang niet altijd het gewenste resultaat. Verschillende soorten operatietechnieken zijn mogelijk zoals het verandering van de aanhechtingsplaats van de pees, het verlengen van een pees, het los maken van het gewrichtskapsel, het vastzetten van een gericht of technieken om de huid ter plaatse losser te maken.
Contact met andere ouders
Door het plaatsen van een oproep op het forum van deze site kunt u proberen in contact te komen met andere kinderen en hun ouders die een kromme vinger hebben. Erfelijke factoren lijken wel een rol te spelen. Waarschijnlijk is de kans dus licht verhoogd dat deze kinderen zelf ook een kromme vinger krijgen.
Wat betekent het hebben van een kromme vinger voor de toekomst?
Toename tijdens de kinderleeftijd
Tijdens de kinderleeftijd kan de kromheid van de vinger geleidelijk aan toenemen.
Stabiel blijven
Vanaf de leeftijd waarop kinderen uitgegroeid zijn blijft de kromheid van de vinger meestal stabiel en neemt deze niet meer toe.
Levensverwachting
Kinderen met een kromme vinger hebben geen andere levensverwachting dan kinderen zonder een kromme vinger als gevolg van het hebben van de kromme vinger.
Kinderen krijgen
Het is niet bekend of kinderen van een volwassene met een kromme vinger zelf ook een verhoogde kans hebben om een kromme vinger te krijgen.
Hebben broertjes en zusjes een vergrote kans om een kromme vinger te krijgen?
Dit hangt sterk samen met de oorzaak van het ontstaan van de kromme vinger. Een deel van de oorzaken is erfelijk, een ander deel van de oorzaken niet. Meestal is de kans klein dat een broertje of zusje ook een kromme vinger krijgt.
Wanneer er sprake is van een erfelijke oorzaak, dan zullen broertjes en zusjes een verhoogde kans kunnen hebben om zelf ook een kromme vinger te krijgen. Een klinisch geneticus kan hier meer informatie over geven.
Wilt u dit document printen dan kunt u hier een pdf-versie downloaden.
Wilt u ook uw verhaal kwijt, dat kan: verhalen kunnen gemaild worden via info@kinderneurologie.eu en zullen daarna zo spoedig mogelijk op de site worden geplaatst. Voor meer informatie zie hier.
Heeft u foto's die bepaalde kenmerken van deze aandoening duidelijk maken en die hier op de website mogen worden geplaatst, dan vernemen wij dit graag.
Referenties
1. Camptodactyly Treatment for the Lesser Digits. Wall LB, Ezaki M, Goldfarb CA.
J Hand Surg Am. 2018;43:874.e1-874.e4
2. Failure of differentiation: Part II (arthrogryposis, camptodactyly, clinodactyly, madelung deformity, trigger finger, and trigger thumb). Ty JM, James MA. Hand Clin. 2009;25:195-213
Laatst bijgewerkt: 29 juni 2019 voorheen: 6 januari 2019
Auteur: JH Schieving
Heeft uw kind nog andere symptomen, laat het ons weten.