Hoofdpijn op de kinderleeftijd
Hoofdpijn bij kinderen is niet zeldzaam, het komt regelmatig voor in tegenstelling tot wat veel mensen denken.
Van alle kinderen met hoofdpijn, mist een op de vier kinderen vanwege hoofdpijn een of meerdere dagen school.
Chronische hoofdpijn staat op nummer 3 van chronische aandoeningen bij kinderen !
De meest voorkomende hoofdpijnvormen bij kinderen zijn spierspanningshoofdpijn, migraine en middelenafhankelijke hoofdpijn.
Hoofdpijn bij kinderen is net als bij volwassen in te delen in primaire en secundaire hoofdpijn.
Met een goede anamnese en een neurologisch onderzoek is vaak de oorzaak van de hoofdpijn vast te stellen. Het kan zinvol zijn om het kind een tekening van de hoofdpijn te laten maken.
Bij het lichamelijk onderzoek worden bloeddruk, lengte en gewicht bepaald, is er aandacht voor onderzoek van hoofd en nek en wordt een volledig neurologisch onderzoek verricht.
Er zijn een aantal red flags die maken dat er een indicatie is voor het verrichten van beeldvormende diagnostiek om na te gaan of er sprake is van een secundaire vorm van hoofdpijn.
Veel ouders van een kind met hoofdpijn hebben zorgen dat er sprake zou kunnen zijn van een hersentumor als oorzaak van de hoofdpijn. Dit is gelukkig zelden het geval, jaarlijks krijgt een op de 40.000 kinderen een hersentumor, terwijl een op de vier kinderen last heeft van hoofdpijn. Kinderen met een hersentumor hebben in de regel naast hoofdpijn ook andere klachten.
Spanningshoofdpijn
De meeste voorkomende vorm van hoofdpijn is spanningshoofdpijn. Vroeger werd dit spierspanningshoofdpijn genoemd, maar lang niet altijd is er sprake van een verhoogde spierspanning, vandaar dat het woord spier is weg gelaten.
Spanningshoofdpijn is veel meer dan alleen spierspanning.
Sensitisatie speelt een belangrijke rol bij het in stand houden van spierspanningshoofdpijn en het ontstaan van chronische spanningshoofdpijn. Bij een op de 5 tot 20 kinderen ontstaat chronische spanningshoofdpijn. Hiervan wordt gesproken wanneer een kind langer dan 3 maanden op meer dan 15 dagen per maand last heeft van spanningshoofdpijn.
De behandeling van spanningshoofdpijn is multifactorieel.
Migraine
Na spanningshoofdpijn is migraine bij kinderen de meest voorkomende vorm van hoofdpijn.
Migraine bij kinderen is vaak dubbelzijdig in tegenstelling tot volwassenen. Ook duren migraine aanvallen bij kinderen vaak korter dan bij volwassenen.
Meestal ontstaan de migraine aanvallen met hoofdpijn vanaf de leeftijd van 6 jaar. Een deel van de kinderen heeft op jongere leeftijd een migraine variant gehad, dit kan een belangrijke clue zijn dat er sprake is van migraine hoofdpijn. Het aantal kinderen dat migraine heeft neemt toe vanaf de tienerleeftijd tot volwassen percentages: een op de drie vrouwen heeft migraine en een op de 10 mannen.
Een migraine-aanval kent een bepaald beloop van opbouw, maximum en afbouw. Vaak voelen kinderen de aanval aankomen, een deel van de kinderen krijgt eerst een aura, daarna ontstaat de hoofdpijn. Het is goed om te weten dat de hoofdpijn van een migraine aanval bij kinderen een uur kan duren. Na de migraine aanval hebben kinderen tijd nodig voordat zij zich weer helemaal goed voelen.
Een op de vier kinderen met migraine heeft een aura voorafgaand aan het ontstaan van de hoofdpijn.
Er bestaan op de kinderleeftijd ook een aantal bijzondere migraine varianten.
De behandeling van migraine bij kinderen bestaat uit drie stappen, aanpassen leefstijl, medicatie op moment van een aanval en eventueel medicatie om aanvallen te voorkomen.
De aanvalsbehandeling bij kinderen verschilt niet veel van die van volwassenen. Er zijn maar een beperkt aantal middelen geregisteerd voor de kinderleeftijd.
De preventieve behandeling van migraine bij kinderen is vergelijkbaar met die van volwassenen. Het is belangrijk het effect van rust, regelmaat en ontspanning op het voorkomen van migraine aanvallen niet te onderschatten.
Andere vormen van primaire hoofdpijn komen zelden voor op de kinderleeftijd. Primaire stekende hoofdpijn komt vaker voor, maar lang niet altijd wordt hiervoor medische hulp gezocht.
Heel soms komt clusterhoofdpijn voor.
Van de secundaire hoofdpijn komt medicatieovergebruiks hoofdpijn vooral bij tieners voor. Het ontstaat vaak wanneer vanuit een primaire hoofdpijnvorm steeds vaker pijnstillers gebruikt gaan worden.
Ook kan het regelmatig innemen van cafeïne zorgen voor het ontstaan van hoofdpijn.
Andere vormen van secundaire hoofdpijn bij kinderen
Laatst bijgewerkt: 1 februari 2025 voorheen: 24 september 2017
Auteur: Jolanda Schieving