kinderneurologie
Wat is slaappraten?
Slaappraten is een onschuldige aandoening waarbij kinderen en volwassenen tijdens hun slaap praten.
Hoe wordt slaappraten ook wel genoemd?
Slaappraten wordt in medische termen ook wel somniloquy genoemd. Somni betekent slaap en loquy geeft aan dat er gesproken wordt tijdens de slaap. Ook wordt het Engelse woord sleeptalking wel gebruikt.
Parasomnie
Slaappraten is een aandoening die hoort tot de categorie aandoeningen parasomnie. Een parasomnie is een groep aandoening waarbij kinderen of volwassenen tijdens de slaap geluiden of bewegingen maken die de meeste mensen niet maken tijdens het slapen.
Hoe vaak komt slaappraten voor bij kinderen?
Het is niet bekend hoe vaak slaappraten voorkomt. In de eerste plaats moet het iemand opvallen dat er sprake is van slaappraten. In de tweede plaats wordt voor deze klacht niet vaak de hulp van een dokter gevraagd, omdat kinderen en volwassenen zelf geen last van deze aandoening hebben en verder goed functioneren.
Geschat dat een op de vijf kinderen aan slaappraten doet of heeft gedaan. Op volwassen leeftijd zou een op de twintig volwassenen tijdens de slaap praten.
Bij wie komt slaappraten voor?
Slaappraten komt zowel bij kinderen als bij volwassenen voor. Op kinderleeftijd komt slaappraten vaker voor dan op volwassen leeftijd.
Jongens en mannen hebben er iets vaker last van de vrouwen en meisjes.
Wat is de oorzaak van slaappraten?
Niet bekend
De oorzaak van slaappraten is niet goed bekend. De meeste kinderen en volwassenen met slaappraten zijn verder helemaal gezond.
Aanleg
Vaak zijn er meerdere familieleden die ook slaappraten. Familiaire aanleg lijkt wel een rol te spelen.
Stress
In periodes van stress en spanning hebben kinderen en volwassenen meer last van slaappraten.
Koorts
Koorts en ziek zijn kunnen er voor zorgen dat kinderen en volwassen in hun slaap gaan praten.
Slaaptekort
Slaappraten komt vaker voor wanneer kinderen of volwassenen last hebben van slaaptekort.
Alcohol
Slaappraten ontstaan gemakkelijker wanneer een volwassene alcohol gedronken heeft.
Andere slaapproblemen
Kinderen die slaappraten hebben ook vaker last van andere slaapstoornissen zoals slaapwandelen, pavor nocturnus, nachtmerries of OSAS.
Non-REM slaap
Slaappraten gebeurt vooral in de non-REM slaap. De slaap wordt in gedeeld in drie slaap stadia: stadium I, II en III non-REM slaap en daarnaast de REM-slaap. Zowel tijdens lichte als tijdens diepe non-REM slaap kan slaappraten voorkomen. In lichte non-REM slaap is het praten meestal samenhangender dan tijdens diepe slaap.
Wat zijn de symptomen van slaappraten?
Praten in de slaap
Tijdens de slaap zeggen kinderen en volwassenen woorden of hele zinnen. Dit kunnen volledige normale zinnen zijn, maar ook onverstaanbare zinnen. De inhoud van de zinnen kan kloppen, maar het kan even zo goed een onzin verhaal zijn. Sommige kinderen en volwassenen mompelen alleen zonder dat dit verstaanbaar is. Meestal duurt het slaappraten enkele minuten en stopt het dan weer vanzelf.
Geen last van
Kinderen en volwassenen die slaappraten hebben daar zelf geen last van, zij slapen gewoon verder. Het is vaak zo dat mensen die bij deze kinderen en volwassen op de kamer slapen er last van hebben, wanneer zij wakker zijn of er door wakker worden.
Overdag uitgerust
Kinderen en volwassenen met slaappraten voelen zich overdag gewoon uitgerust. Het slaappraten beïnvloedt niet de kwaliteit van de nachtslaap.
Geen herinnering
Kinderen en volwassenen weten overdag niet dat zij tijdens de slaap gepraat hebben. Zij hebben er geen herinnering aan.
Frequentie
De frequentie van het slaappraten kan variëren van een keer per week of minder tot elke nacht of meerdere malen per nacht. De mate van stress en gespannenheid, ziek zijn, alcohol drinken en slaaptekort zijn van invloed op het voorkomen van slaappraten.
Schaamte
Een deel van de kinderen en volwassenen schaamt zich voor het slaappraten. Zij durven uit schaamte niet goed te gaan logeren of ergens anders slapen dan in hun eigen huis.
Hoe wordt de diagnose slaappraten gesteld?
Verhaal en bevindingen bij onderzoek
De diagnose slaappraten wordt gesteld op grond van het verhaal van een kind of volwassenen die praat tijdens de slaap. Bij lichamelijk onderzoek worden geen bijzonderheden gezien. Er is geen ander onderzoek nodig om de diagnose te stellen.
Filmpje
Wanneer er twijfel bestaat over de diagnose kan een filmpje van het slaappraten helpen om de juiste diagnose te stellen.
Hoe wordt slaappraten behandeld?
Geen behandeling
Kinderen en volwassenen die slaappraten hebben hier geen behandeling voor nodig. Kinderen en volwassenen hebben zelf geen last van het slaappraten en meestal wordt de nachtslaap er niet door gestoord.
Vast slaapritme
De kans op slaappraten wordt kleiner wanneer kinderen en volwassenen elke dag op hetzelfde tijdstip en op tijd gaan slapen. Het voorkomen van slaaptekort maakt de kans kleiner.
Ontspannen voor het slapen gaan
Ontspanningsoefeningen voor het slapen gaan helpen om de kans op slaappraten te verminderen.
Geen alcohol
Het staken van alcohol gebruik kan helpen om minder last te hebben van slaappraten.
Niet terug praten
Het is het beste het kind of de volwassene die aan slaappraten doet met rust te laten en niet terug te praten.
Bedpartner
De mensen die op dezelfde kamer slapen als een persoon die slaappraten heeft, kunnen wel last hebben van het slaappraten. Hun nachtslaap kan er door gestoord worden. Oordoppen kunnen helpen. Sommige mensen hebben minder last van het slaappraten, wanneer er een ander continue geluid op de slaapkamer aanwezig is (zoals witte ruis). Veranderen van houding kan het slaappraten doen stoppen, het kan dus helpen de bedpartner een klein duwtje te geven. Een andere optie is, om op een andere kamer te gaan slapen waar het slaappraten niet gehoord wordt.
Begeleiding
Wanneer kinderen of volwassenen zich erg schamen voor het slaappraten en hierdoor bepaalde situaties uit de weg gaan (logeren, relatie aangaan) dan kan begeleiding door een maatschappelijk werkende of psycholoog helpen om minder last te hebben van deze gevoelens en gedachtes. Vaak helpt uitleg aan de omgeving al om minder hinder onder te vinden van deze gedachtes en gevoelens.
Contact met andere ouders
Door het plaatsen van een oproepje op het forum van deze site kunt u in contact komen met andere ouders die een kind hebben met slaappraten.
Wat betekent het hebben van slaappraten voor de toekomst?
Spontaan verminderen
Bij de meeste kinderen wordt het slaappraten minder naarmate de kinderen ouder worden. Een klein deel van de volwassenen heeft nog last van slaappraten.
Blijvend probleem
Bij een klein deel van de kinderen blijft het slaappraten aanwezig tot op volwassen leeftijd.
Andere slaapproblemen
Kinderen en volwassenen met slaappraten hebben een vergrote kans om ook last te hebben van andere slaapproblemen zoals slaapwandelen, pavor nocturnus, OSAS of nachtmerries.
Normaal leven
Het slaappraten heeft geen invloed op het leven overdag. Kinderen en volwassenen met slaappraten kunnen een normaal leven leiden.
Hebben broertjes en zusjes een vergrote kans om ook last te krijgen van slaappraten?
Slaappraten is geen erfelijke aandoening. Toch speelt aanleg in de familie wel een rol, maar hoe dit precies werkt is niet bekend. Broertjes en zusjes hebben een verhoogde kans om zelf ook last te krijgen van slaappraten.
Wilt u dit document printen dan kunt u hier een pdf-versie downloaden.
Referenties
Laatst bijgewerkt: 18 maart 2017
Auteur: JH Schieving
Heeft uw kind nog andere symptomen, laat het ons weten.