kinderneurologie
Wat is een cefaal hematoom?
Een cefaal hematoom is een bloeding onder het beenvlies van het schedelbot.
Hoe wordt een cefaal hematoom ook wel genoemd?
De term hematoom betekent bloeding. De term cefaal betekent schedel of hoofd.
Subperiostale bloeding
Een cefaal hematoom wordt ook wel een subperiostale bloeding genoemd. De term subperiostaal betekent onder (sub) het botvlies (periost).
Hoe vaak komt een cefaal hematoom voor bij kinderen?
Het is niet goed bekend hoe vaak een cefaal hematoom voorkomt bij kinderen. Geschat wordt dat het bij één op de 300 pasgeboren kinderen voorkomt.
Bij wie komt een cefaal hematoom voor?
Een cefaal hematoom komt bij pasgeboren kinderen voor na een bevalling. Een enkele keer wordt het ook bij oudere kinderen gezien.
Zowel jongens als meisjes kunnen een cefaal hematoom krijgen.
Wat is de oorzaak van een cefaal hematoom?
Bevalling
Het cefaal hematoom ontstaat tijdens de bevalling als gevolg van de druk die op het hoofdje uitgeoefend wordt. Een cefaal hematoom wordt vaker gezien na bevallingen waarbij langdurig geperst moet worden of bij kinderen die een afwijkende ligging hebben. Ook wanneer er tijdens de bevalling hulpmiddelen zijn gebruikt zoals een vacuümpomp of een verlostang is de kans groter dat er een cefaal hematoom zal ontstaan.
Scheuren kleine bloedvaatjes
Door de druk op het hoofdje tijdens de bevalling scheuren de bloedvaatjes die door het schedelbot heen lopen. Hierdoor ontstaat een bloeding tussen het beenvlies en het schedelbot zelf. Het beenvlies wordt ook wel periost genoemd.
Problemen met de bloedstolling
Pasgeborenen die een probleem hebben met de bloedstolling hebben een vergrote kans om een cefaal hematoom te ontwikkelen tijdens de bevalling. Zo komt een cefaal hematoom vaker voor bij kinderen die hemofilie hebben of een tekort aan vitamine K.
Wat zijn de symptomen van een cefaal hematoom?
Zwelling op het hoofd
Een cefaal hematoom zorgt voor een zwelling op het hoofd van het kind. Meestal zit de zwelling aan de zijkant en aan de achterkant van het hoofd. Deze zwelling voelt elastisch aan. De zwelling is direct na de geboorte nog klein, maar neemt toe in de eerste uren tot dagen na de geboorte. Vaak is de zwelling op de derde dag na de geboorte op zijn grootst, om daarna weer af te nemen in grootte. Het cefaal hematoom kan verkalkt raken, vaak vooral aan de randen waardoor de zwelling ter plaatse hard aan kan voelen. De zwelling gaat niet voorbij botnaden, zoals een zwelling als gevolg van een caput succedaneum wel kan doen.
Pijnlijk
Een cefaal hematoom kan pijnlijk zijn. Kinderen met een cefaal hematoom kunnen daarom huilerig zijn.
Gele verkleuring van de huid
De meeste baby’s worden een beetje geel in de eerste dagen na de geboorte. Kinderen met een cefaal hematoom kunnen hier meer last van krijgen. Dit komt omdat het bloed in het cefaal hematoom opgeruimd moet worden. Afbraak van bloed zorgt voor een overmaat aan het stofje bilirubine wat zorgt voor de gele kleur van de huid en het oogwit bij de baby.
Zolang baby’s niet te geel worden, heeft dit geen negatieve gevolgen voor het kind zelf.
Hoe wordt de diagnose cefaal hematoom gesteld?
Verhaal en onderzoek
Op grond van het verhaal van een pasgeborene met een zwelling op het hoofd vlak na de geboorte en de bevindingen bij onderzoek, kan de diagnose cefaal hematoom gesteld worden. In principe is geen ander onderzoek nodig.
Een cefaal hematoom kan lijken op een andere zwelling die direct na de geboorte aanwezig is en een caput succedaneum wordt genoemd. Bij een cefaal hematoom komt de zwelling niet over de schedelnaden heen, de zwelling bij een caput succedaneum doet dat wel.
Bloedonderzoek
Het bloed wat in het cefaal hematoom zit, zit niet meer in de bloedvaten. Meestal gaat het om een kleine hoeveelheid bloed. Door middel van bloed onderzoek kan er gekeken worden of er sprake is van bloedarmoede wanneer daar twijfel over bestaat. Ook kan het stofje bilirubine bepaald worden, wanneer de baby een te gele kleur krijgt. Wanneer er gedacht wordt aan een probleem met de bloedstolling, kan hier bloedonderzoek naar verricht worden.
ECHO-onderzoek
Wanneer er getwijfeld wordt of er sprake is van een cefaal hematoom kan ECHO-onderzoek helpen om te kijken wat de oorzaak is van de zwelling.
Soms kan het nodig zijn om een scan van het hoofd te maken.
Hoe wordt een cefaal hematoom behandeld?
Geen behandeling
Het is niet nodig om het cefaal hematoom te behandelen. Het lichaam zal het bloed onder het beenvlies zelf opruimen in de loop van enkele weken tot maanden.
Het is zelfs gevaarlijk om in een cefaal hematoom te prikken om het leeg te zuigen. Op die manier kan een infectie van het cefaal hematoom ontstaan die zelfs kan leiden tot een gevaarlijke ontsteking van het schedelbot zelf.
Pijnstillers
Wanneer pasgeboren kinderen last hebben van het cefaal hematoom, kan het medicijn paracetamol de pijnklachten verminderen.
Blauwe lamp
Wanneer een baby als gevolg van de afbraak van al het bloed in het cefaal hematoom een te gele kleur krijgt, kan het nodig zijn om de baby onder de blauwe lamp te leggen om zo de baby te helpen de gele kleurstof (bilirubine) zo snel mogelijk weer op te ruimen.
Operatie
Heel zelden is het nodig om een cefaal hematoom operatief te verwijderen. Dit kan nodig zijn bij een cefaal hematoom waarin een infectie gekomen is of bij een cefaal hematoom wat verkalkt en verbeend is, niet spontaan verdwijnt en zorgt voor een afwijkende groei van de schedel.
Contact met andere ouders
Indien u graag in contact zou willen komen met andere ouders die een kind hebben met een cefaal hematoom kunt u een oproepje plaatsen op het forum van deze site onder het kopje contact met andere ouders.
Wat betekent het hebben van een cefaal hematoom voor de toekomst?
Spontaan verdwijnen
Een cefaal hematoom verdwijnt eigenlijk altijd spontaan in de loop van enkele weken (3-4 weken) tot soms maanden. Vaak wordt eerst het midden van de bloeding opgeruimd en daarna pas de randen, zodat een soort krater ontstaat.
Wanneer het cefaal hematoom verkalkt raakt, duurt het vaak langer voordat het helemaal verdwenen is. Soms verdwijnt een verkalkt en verbeent cefaal hematoom niet helemaal spontaan.
Indien een verkalkt cefaal hematoom problemen veroorzaakt, is het mogelijk dit verkalkte cefaal hematoom operatief te verwijderen. Dit is echter maar zeer zelden nodig.
Risico op een infectie
Er bestaat een klein risico dat er een infectie ontstaat in een cefaal hematoom. In dat geval zal de huid over het cefaal hematoom rood en warm worden. Ook worden kinderen dan ziek en krijgen ze koorts. Een infectie in een cefaal hematoom kan zich uitbreiden in de richting van het bot en een ontsteking van het bot veroorzaken. Dit wordt een osteomyelitis genoemd en een ernstig probleem. Een ontsteking van het bot kan zich weer uitbreiden in de richting van de hersenen onder het schedelbot. Vaak blijkt er sprake te zijn van een infectie met de bacterie E.Coli.
Ontwikkeling
Een gewoon cefaal hematoom heeft geen negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van een kind.
Hebben broertjes en zusjes een vergrote kans om een cefaal hematoom te krijgen?
Een cefaal hematoom ontstaat meestal tijdens een bevalling. Broertjes en zusjes hebben dus ook een kans om een cefaal hematoom te krijgen tijdens de bevalling. Deze kans is niet groter dan de kans dat andere kinderen dit zullen krijgen.
Problemen met de bloedstolling kunnen wel erfelijk zijn. In dat geval hebben broertjes en zusjes wel een verhoogde kans om een cefaal hematoom te krijgen.
Wilt u dit document printen dan kunt u hier een pdf-versie downloaden.
Wilt u ook uw verhaal kwijt, dat kan: verhalen kunnen gemaild worden via info@kinderneurologie.eu en zullen daarna zo spoedig mogelijk op de site worden geplaatst. Voor meer informatie zie hier.
Heeft u foto's die bepaalde kenmerken van deze aandoening duidelijk maken en die hier op de website mogen worden geplaatst, dan vernemen wij dit graag.
Referenties
1. Nicholson L. Caput succedaneum and cephalohematoma: the cs that leave bumps on the head.Neonatal Netw. 2007;26:277-81
2. Doumouchtsis SK, Arulkumaran S. Head injuries after instrumental vaginal deliveries. Curr Opin Obstet Gynecol. 2006;18:129-34.
3. Infected cephalohematomas and underlying osteomyelitis: a case-based review. Staudt MD, Etarsky D, Ranger A. Childs Nerv Syst. 2016;32:1363-9
4. Neurological Neonatal Birth Injuries: A Literature Review. Ojumah N, Ramdhan RC, Wilson C, Loukas M, Oskouian RJ, Tubbs RS. Cureus. 2017;9:e1938
5. Infant ossified cephalohematoma: a review of the surgical management and technical update. Calloni T, Trezza A, Mazzoleni F, Cavaliere M, Canonico F, Sganzerla E, Giussani C. J Neurosurg Sci. 2020;64:552-557
Laatst bijgewerkt: 1 mei 2021 voorheen: 5 april 2020, 3 juli 2019, 2 februari 2019, 5 oktober 2018 , 29 december 2015 en 23 augustus 2008
Auteur: JH Schieving
Heeft uw kind nog andere symptomen, laat het ons weten.